Artikelen

Krijgt iedere big voldoende biest? Wissel jij van naald tijdens het vaccineren? Zijn de taken goed verdeeld? Onduidelijke communicatie kan leiden tot complete chaos. Dit kwam onder meer aan bod tijdens de tweede bijeenkomst van de Studiereeks Strategisch Leiderschap georganiseerd door DAC ZuidOost, Movaeres en Boehringer Ingelheim.

Krijgt iedere big voldoende biest? Wissel jij van naald tijdens het vaccineren? Zijn de taken goed verdeeld? Onduidelijke communicatie kan leiden tot complete chaos. Dit kwam onder meer aan bod tijdens de tweede bijeenkomst van de Studiereeks Strategisch Leiderschap georganiseerd door DAC ZuidOost, Movaeres en Boehringer Ingelheim.

'We doen het nu!' Dat is de slogan die Eneco in een radiospotje ten gehore bracht. Ik zat in de auto onderweg naar een dierenartsenpraktijk toen ik het voor het eerst hoorde. Bij Eneco ging het om klimaatneutraal zijn in 2035. Ik maakte in mijn hoofd al snel de vertaalslag naar een van de uitdagingen in ónze sector: PRRS.

Hoe stuur je jouw teamleden het beste aan? Groeien in je rol als leidinggevende en je team motiveren. Kritisch nadenken over de juiste looplijnen en dierstromen, de studiereeks Strategisch Leiderschap leidt tot veel nieuwe inzichten.

Het stabiliseren en vrij worden van de virusziekte PRRS is lastig. Geduld hebben en tijdens de aanpak voortdurend monitoren en bijsturen zijn van groot belang, volgens directeur Clayton Johnson van Carhage Veterinary Services en professor Daniel Linhares van de Iowa State University.

Verbeteringen in de voederconversie en groei en minder uitval: vaccineren tegen PIA levert veel op. Hoewel het Enterisol Ileitis-vaccin in eerste instantie bedoeld was tegen PIA, bleek het eerder al te werken tegen salmonella en is uit nieuw onderzoek gebleken dat het een van de vormen van staartbijten tegengaat.

Drie vaccins krijgen de biggen op het bedrijf met duizend zeugen van Rik Rotink in Aalten. Het mengen van de circo- en mycoplasmavaccins gaat met de nieuwe TwistPak-flessen nog gemakkelijker en met nog minder risico op foutjes.

Rondom naaldloos vaccineren hangt een zweem van veiligheid. In de praktijk is daar naar mijn mening het nodige op af te dingen.

Vaccineren kost geld en tijd en moet maximale bescherming opleveren. Door twee vaccins met TwistPak te combineren, voegt Boehringer Ingelheim arbeidsgemak, extra zekerheid en veiligheid toe. Deze ontwikkeling zal snel zijn weg vinden in de praktijk, verwachten Monique van der Zanden en Roos Koppen.

Vier HyCare-varkensbedrijven nemen deel aan een pilot om binnen een jaar een PRRS-vrije uitstroom van biggen te krijgen. Het pad erheen is er een van veel discipline, strikte scheidingen en de juiste hygiënemaatregelen. Een van de deelnemers zit in de juiste cadans en levert koppels die PRRS-vrij zijn. Twee bedrijven zijn goed op weg en een vierde deelnemer is pas aangehaakt.

TwistPak^® maakt vers mengen van Ingelvac CircoFLEX^® en Ingelvac MycoFLEX^® in 5 seconden mogelijk.

In de periode vlak voor en na verkiezingen is het een veel gehoorde uitspraak: 'Nu maar afwachten wat er overblijft van de verkiezingsbeloften!' Vaak hoor je dan tussen de regels door ook dat die verkiezingsbeloften alleen maar mooie praatjes waren om zieltjes te winnen. Alsof er luchtkastelen worden beloofd zonder de intentie om ook daadwerkelijk iets moois op te bouwen.

PRRS-vrij worden start bij de biggen in het kraamhok, die moeten bij de geboorte PRRS-vrij zijn. Een goede monitoring bij iedere werpgroep kan aantonen of dat ook voortdurend zo is. Het gemakkelijkste zijn daarbij de balletjes- of tongetjesmethode. Die bieden ook nog eens de meeste zekerheid.

'Veel problemen bij het varken beginnen met virussen als PRRS en Influenza', stelt Martijn Steenaert. 'Bij jonge hoestende varkens is griep vaak de onderliggende oorzaak. Ontstaat hoest bij oudere varkens dan is het Influenzavirus aanzienlijk minder vaak in het spel.'

Varkenshouders Hennie Korten en Mark Tijssen zijn het roerend eens. De lastige virusziekte PRRS moet zo snel mogelijk weg uit de Nederlandse varkenssector. Met een gezamenlijke aanpak, te beginnen in de regio, moet dat ook lukken. Het ambitieniveau kan en moet daarom omhoog.

Varkens hebben net als topsporters een gezonde maag en gezonde darmen nodig voor hun topprestaties. Een goede maag-darmgezondheid begint direct na de geboorte van de big door te voorkomen dat ze afkoelen. ‘Op latere leeftijd spelen ziekten als circo en PIA een rol’, stelt dierenarts Rutger Jansen van Boehringer Ingelheim.

Regelmatig horen wij over een toename van mycoplasmaproblemen bij vleesvarkens, ook als de biggen gevaccineerd zijn. Bijna alle biggen in NL worden gevaccineerd tegen Mycoplasma hyopneumoniae (verder in dit artikel aangeduid als mycoplasma). Hieronder geven wij uitleg over mogelijke oorzaken hiervan en hoe dit probleem aanpakt kan worden.

Vooral virussen lijken gevoelig voor veranderingen in het genetische materiaal. Deze veranderingen kunnen het gevolg zijn van zowel mutaties als van recombinaties. ¹ In dit artikel bespreken we het Parvo virus. 

Vooral virussen lijken gevoelig voor veranderingen in het genetische materiaal. Deze veranderingen kunnen het gevolg zijn van zowel mutaties als van recombinaties. ¹ In dit artikel bespreken we het Circo type 2 / PCV-2 virus. 

Vooral virussen lijken gevoelig voor veranderingen in het genetische materiaal. Deze veranderingen kunnen het gevolg zijn van zowel mutaties als van recombinaties.1  In dit artikel bespreken we het PRRS virus.

Vooral virussen lijken gevoelig voor veranderingen in het genetische materiaal. Deze veranderingen kunnen het gevolg zijn van zowel mutaties als van recombinaties.¹  In dit artikel bespreken we het griep virus. 

PIA geeft schade op darmniveau. Dit zorgt ervoor dat voer minder efficiënt benut wordt, wat leidt tot een hogere voederconversie. In een markt met hoge voerprijzen, telt dit extra hard door in de financiële resultaten.

Staat u wel eens stil bij het effect van bijwerkingen na vaccinatie?​

Varkens beschermen tegen Circo en PRRS is nu nog eenvoudiger. Met een nieuwe registratie is het toegestaan om PRRSFLEX® op te lossen in CircoFLEX® en dit in één vaccinatie van 1 ml toe te dienen.

PCV-2 (circo) muteert en op dit moment is genotype PCV-2d het meest voorkomende type in Europa. Uit onderzoeken in het laboratorium en in het veld blijkt dat de meest gebruikte PCV-2 vaccins, zoals het circo vaccin van Boehringer Ingelheim, nog steeds goed effectief zijn.

Darmgezondheid wordt voor een groot deel door 100 biljoen bacteriën, schimmels, gisten en virussen bepaald, dit wordt het microbioom genoemd. In een gezonde situatie leeft deze mix harmonieus met elkaar in de darmen en vormt een vingerafdrukunieke groep organismen. Raakt het microbioom uit balans, dan kunnen specifieke kiemen de overhand krijgen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een salmonella besmetting bij de mens. Wist u dat varkensvlees de nummer één besmettingsbron is van salmonella bij de mens? Ook bij varkens spelen darmproblemen een rol in het welzijn. Uit metingen bij varkens vlak voor de slachtrijpe leeftijd blijkt 77 procent een PIA-infectie te hebben gehad.

Biggen hebben kort na de geboorte direct biest nodig. Als energiebron en voor de bescherming tegen ziektekiemen. Voor een betere vitaliteit en bigoverleving verdienen de lichtste en de laatstgeboren biggen de meeste aandacht volgens dierenarts Rutger Jansen van Boehringer Ingelheim.

Vaccinatie heeft een licht temperatuurverhogend effect omdat het immuunsysteem wordt geprikkeld. Tussen vaccins bestaat een verschil in de mate van koortsopwekking bij biggen. 'Vaak is dat toe te schrijven aan de soort adjuvans van het vaccin', weet Martijn Steenaert van Boehringer Ingelheim. 'Maar ik zie meer bijwerkingen die de faalkosten verhogen.'

Het PRRS-virus slaagt er al ruim 30 jaar in om zich in de varkenshouderij in stand te houden. Dat lukt doordat het virus muteert en recombineert. Die recombinatie kan omdat er geregeld meerdere stammen tegelijk op een varkensbedrijf aanwezig zijn. Doorbraken van het virus liggen daardoor altijd op de loer. De juiste strategie en het juiste vaccin kiezen is noodzaak.

Het is uniek dat een vaccinatie tegen aandoening A een labelclaim oplevert omdat het ook een gunstig effect heeft op het tegengaan van ziekte B’, zegt dierenarts Rutger Jansen. ‘Zo’n bijzonderheid staat binnenkort op de bijsluiter van drinkwatervaccin tegen PIA. Door varkens oraal te vaccineren tegen PIA wordt de darmbacterie salmonella teruggedrongen. De mondelinge goedkeuring is al binnen.’

Het oraal vaccineren van varkens tegen PIA zo eenvoudig mogelijk maken voor de varkenshouder. Werkgemak en zekerheid zijn de belangrijkste voordelen van de nieuwe Enterisol vaccinatiepomp om het PIA-vaccin te verstrekken via het drinkwater. 'Eind dit jaar profiteren al zo'n honderd varkenshouders van deze simpele manier om hun dieren bescherming tegen PIA meegeven, terwijl ze gewoon aan het werk zijn', stelt varkensdierenarts Rutger Jansen.

Acute PIA bij zware vleesvarkens is confronterend voor iedere varkenshouder die daarmee te maken krijgt. Periodes met hoge buitentemperaturen vergroten het risico op zo'n kostbaar incident. Maatregelen om een sterk schommelende voeropname te beperken en een betere hygiëne helpen. Vaccineren tegen PIA is een extra verzekering voor optimale resultaten.

Het is zomer en hoewel niets zo onvoorspelbaar is als het weer, er komt vast en zeker weer een periode met warm tot zeer warm weer aan. En daarmee komt ook de jaarlijkse piek in acute PIA weer in beeld. De GD heeft in april 2019 vastgesteld dat er gedurende de zomermaanden meer PIA wordt gediagnosticeerd.  

Vruchtbaarheidsproblemen kunnen allerhande oorzaken hebben, zoals griep, PRRS of een slechte voeropname door hitte. In alle gevallen is het nodig om te kijken of het parvovirus een (mede)oorzaak is en niet alleen bij mummies, adviseert dierenarts Martijn Steenaert van Boehringer Ingelheim.

Biggen vaccineren tegen circo is in tien jaar tijd ingebakken in de Nederlandse varkenshouderij. 'Het circovirus is relatief stabiel. Maar nieuwe genotypes van de PCV2-stam komen wijdverbreid voor. Door nieuwe technieken wordt steeds meer bekend', zegt varkensdierenarts Rutger Jansen. 'Met de huidige kennis is duidelijk dat CircoFLEX nog steeds up-to-date bescherming biedt.'

Iets wat de kostprijs verhoogt en niet echt noodzakelijk is, komt er bij varkenshouder Job Hannen niet in. Maar op het besluit om te stoppen met het oraal vaccineren tegen PIA kwam hij snel terug. Met de speciale Enterisol-vaccinatiepomp beschermt hij zijn varkens in een handomdraai.

Uit jarenlang onderzoek is bekend dat het merendeel van de PIA-infecties in de start en groeifase van de vleesvarkens rondgaan. Subklinische PIA is echter moeilijk te diagnosticeren. Slachtlijnonderzoek naar darmen met aanvullend PCR-onderzoek maakt het mogelijk om snel en zonder het offeren van waardevolle varkens de diagnose te stellen.

Vijftien jaar na introductie van Enterisol hebben we veel geleerd over dit vaccin. Controle van PIA op bedrijven was nog nooit zo effectief en makkelijk.

Wat er nodig of gewenst is aan vaccinaties tijdens Q&A is erg bedrijfsspecifiek. In dit artikel beperken we ons tot aandachtspunten voor PRRS-vaccinatie. PRRS-vaccinatie met verzwakte levende vaccins (PRRS MLVs) verminderen de uitscheiding van PRRS-virus (diverse bijsluiters5) en verlagen het risico op PRRS-infecties. 

De PRRS status van opgroeiende varkens is vaak minder goed dan die van fokdieren. Zorg dat dierstromen gescheiden blijven om te voorkomen dat fokdieren infecties oplopen vanuit gespeende biggen of vleesvarkens.

Wist u dat acute PIA vaker voorkomt op bedrijven met bovengemiddelde resultaten? Of dat de economische schade door chronische of subklinische PIA vaak veel groter is dan door acute PIA? Dat vaccinatie met Enterisol 30 gram groeiverbetering geeft? Boehringer heeft 15 jaar ervaring met de aanpak van PIA. De belangrijkste feiten hebben we voor u op rij gezet!

De ziektestatus van biggen kan van geboorteweek tot geboorteweek verschillen. Als er contact is tussen verschillende leeftijdsgroepen neemt ook het risico op PRRS-verspreiding toe (Rathkjen). Voorkom daarom contact tussen leeftijdsgroepen door, bijvoorbeeld na het spenen, in een afdeling alleen biggen van dezelfde werpweek te leggen.

Henk Jan Brasjen houdt 1.600 vleesvarkens en heeft daarnaast een baan voor vier dagen per week. Dat is goed te doen, zegt hij, mits de varkens gezond zijn. Het bedrijf werkt met all-in all-out en vaccineert alle dieren met Enterisol®. “Rust op het bedrijf is belangrijk, dus moet je zoveel mogelijk risico’s uitsluiten.”

In de afgelopen jaren vertelden meerdere varkenshouders in Beter Big over hun ervaringen met Enterisol Ileitis®. Vaak nadat ze enthousiast waren over de eerste resultaten na de start van het gebruik van dit vaccin. Maar hoe zijn hun ervaringen enkele jaren later?

De vaccinatie met Enterisol Ileitis® werkt goed in de aanpak van PIA en het bevorderen van de darmgezondheid van varkens. Deskundigen uit binnen- en buitenland vertellen, ieder vanuit hun eigen achtergrond, over hun ervaringen en hun inzichten rond PIA en de vaccinatie.

Veldervaringen leren ons al langer dat vaccineren met Enterisol Ileitis® een stabiliserend effect heeft op de algemene darmgezondheid en dus ook op Salmonella. Enkele wetenschappelijke studies laten nu ook daadwerkelijk zien dat toediening van Enterisol duidelijk leidt tot minder uitscheiding van Salmonella in de mest van vleesvarkens.

Het lijkt zo logisch om biggen die niet mee kunnen komen met hun leeftijdsgenoten wat meer tijd te gunnen bij een jongere leeftijdsgroep. Maar wat goed lijkt voor de achterblijvers, is een infectierisico voor de jongere leeftijdsgroep waar ze bijkomen! In dit artikel een uitgebreide uitleg van Gouden Regel 7: werk Strikt All-in All-out. De 10 Gouden Regels vormen een belangrijk deel van het stevige fundament onder de aanpak van PRRS op het vermeerderingsbedrijf.

Een succesvolle zeugenhouder is kritisch en streeft naar verbeteringen. Goede arbeidsomstandigheden en een nauwkeurige planning en registratie zijn voorwaarden voor een doordacht zeugenbedrijf. In de module Fokzeugen van E-learning Varkens leer je hoe je een zeugenbedrijf goed managed. E-learning Varkens is gratis online educatie voor varkenshouders en hun personeel, die 24 uur per dag 7 dagen per week online beschikbaar is.

Spenen veroorzaakt hevige stress bij biggen waardoor aanwezig PRRS-virus explosief wordt uitgescheiden. Het advies is dan ook: isoleer virusverspreiding door geen gespeende biggen in de kraamstal toe te staan. En speen alle biggen in de afdeling tegelijk. In dit artikel vertellen we meer over het waarom van Gouden Regel 6: Geen gespeende biggen in de kraamstal. De 10 Gouden Regels vormen een belangrijk deel van het stevige fundament dat nodig is om PRRS op het vermeerderingsbedrijf effectief aan te pakken.

Deze week werd het al 37 graden in het zuidoosten van Nederland. De eerste regionale hittegolf in Noord Limburg is een feit. Bepaalde beroepen zoals dakdekkers hebben een maximum werktemperatuur in hun CAO staan. Voor koeien wordt met dit warme weer zogenaamde ‘siëstabeweiding’ aangeraden, dan schijnen ze meer melk te geven. Maar wat doe je als varkenshouder nou met deze hitte, die in Nederland steeds vaker lijkt voor te komen?

De effecten van dippen en pieken in de voeropname ijlen vaak lange tijd na. Sterk wisselende temperaturen in de stallen zijn ‘killing’ en zetten de darmgezondheid van de varkens onder druk. Met darmaandoeningen zoals acute en/of chronische PIA als gevolg. “Uitschakelen van stressfactoren is prioriteit nummer één”, vindt varkensarts Marc Schyns. “Vaccineren tegen PIA kan spectaculaire resultaten opleveren.”

Ruim tien jaar geleden werd nog geen enkele big in Nederland gevaccineerd tegen het circo-virus. Nu wordt 90 procent van de Nederlandse biggen er standaard tegen beschermd. Ingelvac CircoFlex is al tien jaar marktleider in Nederland en wereldwijd zijn ruim twee miljard varkens ermee beschermd omdat de praktijk ziet dat dit vaccin werkt. “Men weet wat je er van kunt verwachten. Het geeft een goed rendement en is daarom een blijvertje.”

Hoe belangrijk het is om de darmflora van varkens te beschermen wordt vaak onderschat. In Nederland zijn bijna alle bedrijven besmet met Ileitis (Lawsonia intracellularis), bij ons vooral bekend onder de naam PIA. Een PIA-infectie richt enorme schade aan de darmwand, met als gevolg dat andere ziektes zoals Salmonella meer kans krijgen en voeropname verslechtert. “Daar valt eenvoudig wat tegen te doen”, aldus Rutger Jansen, varkensdierenarts bij Boehringer Ingelheim en specialist op het gebied van darmgezondheid.

Zieke dieren hebben een verminderde immuniteit en dragen vaak veel ziektekiemen bij zich. Door zieke biggen te verplaatsen is er een groot infectierisico voor gezonde biggen. In dit artikel meer details over Gouden Regel 5: Verplaats geen zieke biggen. De 10 Gouden Regels vormen een belangrijk deel van het stevige fundament dat nodig is om PRRS op het vermeerderingsbedrijf effectief aan te pakken.

In navolging op de eerste succesvolle editie vorig jaar, organiseren Boehringer Ingelheim, Topigs Norsvin en Trouw Nutrition ook dit jaar weer een leerzame 3D bijeenkomst. Deze editie gaat over inseminatie, dragende zeugen en biggenopfok. Dit naar aanleiding van module 2 en 3 van de E-learning Varkens. Deze bijeenkomst wordt kostenloos aangeboden voor varkenshouders en hun personeel, inclusief lunch.

In het voorgaande artikel "Tien tips voor het vaccineren van biggen" gaven we al 10 korte, praktische tips rondom vaccineren. Tijdens en na de Dutch Pork Expo hebben we een onderzoek gehouden onder zevenentwintig varkenshouders over succesvol vaccineren. Hoe wordt er in de praktijk omgegaan met vaccins? Aangevuld met een flinke dosis praktische tips voor varkenshouders die het maximale uit hun vaccins willen halen.

Het voorkomen van verspreiding van ziektes is van groot belang voor de gezondheid en prestaties van uw varkens. De 10 Gouden Regels vormen een belangrijk deel van het stevige fundament onder de aanpak van PRRS op het vermeerderingsbedrijf. Gouden Regel 4 luidt: Gebruik per toom een nieuwe naald. Hetzelfde geldt voor castratiemesjes. Lees in dit artikel hoe dat precies zit.

Kom naar onze stand F131 in hal 2 tijdens de Dutch Expo op 16 en/of 17 april want wij gaan er een feestje van maken! Tijdens de beurs viert Boehringer Ingelheim het 10-jarig bestaan van CircoFLEX en dat doen we graag samen met u! Ontdek waarom CircoFLEX een dicennium na lancering nog steeds het meest gebruikte Circo vaccin is en ontvang als dank een leuk cadeau!

Edwin Elshof startte pas vorig jaar met het vaccineren tegen Circo. Het past in de opbouw van het gezondheidsbeleid van zijn bedrijf. “De resultaten waren veel beter dan verwacht. Deze vaccinatie is wel een blijvertje.” De vleesvarkens op het bedrijf groeien tientallen grammen per dag meer.

Tien jaar CircoFLEX®. Een periode waarin de Nederlandse varkenshouderij behoorlijk is veranderd. Voor een groot deel positief, maar op punten ook in omgekeerde richting. Linda Janssen, voorzitter van POV, kijkt terug en vooruit.

De Nederlandse varkenshouderij gebruikt het vaccin CircoFLEX® nu tien jaar. Met succes. Volgens Nico Wertenbroek van Boehringer Ingelheim is dat voor een belangrijk deel te danken aan een aantal belangrijke keuzes die al bij de eerste ontwikkeling zijn gemaakt. “Daar plukken we nog altijd de vruchten van. Ook bij de verdere ontwikkeling van het vaccin.”

Het vaccineren van biggen is een vast onderdeel van de werkzaamheden in de kraamstal. Daardoor ligt er ook een gevaar op de loer: bedrijfsblindheid. Vaccineren mag niet op de automatische piloot. In het belang van het dier, de bedrijfsvoering en het resultaat voor de gezondheid. Tien belangrijke aandachtspunten op een rij.

Het vaccineren met CircoFLEX® heeft grote positieve gevolgen voor de gezondheid van de varkens. Daarmee heeft de vaccinatie ook gevolgen voor de hele keten. Vier deskundigen, met verschillende achtergronden, vertellen over hun ervaringen met CircoFLEX in de afgelopen tien jaar.

Een overzicht van de ontwikkeling van de FLEX-lijn de afgelopen 10 jaar: CircoFLEX, MycoFLEX en PRRSFLEX. 

Op welke manier behandelt u de biggen? Vanuit het hok of vanuit kratjes? De 10 Gouden Regels vormen een belangrijk deel van het stevige fundament onder de aanpak van PRRS op het vermeerderingsbedrijf. De 3^e Gouden Regel betreft het behandelen van biggen. Door biggen direct vanuit het hok te behandelen wordt verspreiding van PRRS van toom naar toom verminderd. Een nadere uitleg.

Het belang van biosecurity is alom bekend. Kennis over ziektekiemen en hoe deze bedrijven kunnen infecteren is een belangrijke voorwaarde voor een goed gezondheidsmanagement op die bedrijven. Verschillende hulpmiddelen en apps kunnen hieraan een zinvolle bijdrage leveren.

COMBAT. Misschien heeft u er wel eens over gehoord. Maar wat is het nou eigenlijk? En vooral: wat heeft u er aan? Zeven vragen aan Martijn Steenaert, varkensdierenarts bij Boehringer Ingelheim. Hij komt regelmatig bij varkenshouders langs om de COMBAT vragenlijst en/of resultaten door te nemen.

De 10 Gouden Regels vormen een belangrijk deel van het stevige fundament onder de aanpak van PRRS op het vermeerderingsbedrijf. In ons vorige artikel over Gouden Regel 1 hebben we toegelicht waarom het verstandig is om het overleggen van biggen tijdens de zoogperiode te minimaliseren. Soms is overleggen echter onvermijdelijk. Deze biggen worden het beste overgelegd tussen 24 en 48 uur na de geboorte. In dit artikel leggen we uit waarom.

Een week groeistilstand betekent gemiste kilo’s. Een scherpe voederconversie en goede gezondheidszorg zijn twee van de vele criteria voor een succesvolle ronde. In deze nieuwe module van de E-learning Varkens wordt uitgelegd hoe een succesvolle ronde kan worden bewerkstelligd. Interessant voor iedereen die alles wil weten over deze specifieke tak van de sport.

Een vleesvarkenshouder die alle mogelijke informatie over koppels vleesvarkens per afdeling vastlegt, kan goed evalueren. Een praktijkcase van een APP-aanpak leverde volgens varkensarts Valentijn Thuring waardevolle inzichten op. Achtereenvolgende veranderingen in het vaccinatieprotocol en het management op het vermeerderingsbedrijf bewezen de toegevoegde waarde van een PRRS-vaccinatie.

Een goede start met veel biest is essentieel voor een big om groot en gezond op te kunnen groeien. De kraamstal is de plek waar kleine details een groot verschil kunnen maken. In dit artikel delen we die tien feiten die iedere zeugenhouder of kraamstalmedewerk(st)er zou moeten weten over biest.

Legt u biggen over? Uit eigen onderzoek (COMBAT risico analyse op 54 vermeerderingsbedrijven in Nederland) weten we dat op alle geanalyseerde bedrijven er biggen worden overgelegd, waarbij op driekwart van de bedrijven alleen wordt overgelegd binnen dezelfde werpweek. Als belangrijkste reden om over te leggen horen we steeds terug dat de mensen van varkens houden en biggetjes willen redden. Maar realiseer dat er ook risico’s aan het overleggen van biggen! Na het lezen van onderstaand artikel komt u mogelijk tot betere keuzes die in het belang zijn van de gezondheid van uw biggen.

Wennen aan nieuw voer, een nieuwe omgeving en het verroveren van een plek in de groep zijn van invloed op een goede start van een opfokbig. In de nieuwe module van E-learning Varkens wordt uitgelegd hoe dit te bereiken. Deze module kunt u gratis volgen, wanneer het u uitkomt.

De toenemende aandacht voor het dierenwelzijn gaat op het vlak van castratie van beerbiggen waarschijnlijk extra actie opleveren. Bestrijding van de napijn als gevolg van die ingreep is in een aantal EU-landen de standaard. Gaat zoiets ook in Nederland spelen?

Er is de laatste jaren wat veranderd met betrekking tot de diagnostiek op het vlak van coli. In uitslagen van een tiental jaar geleden werd nog veel gesproken over serotypen en kapsel antigenen. Met de snelle ontwikkeling en het steeds meer betaalbaar worden van de moleculaire technieken, zijn we langzaamaan steeds meer in staat te kijken in hoeverre de gevonden coli’s ook daadwerkelijk ziekte veroorzaken.

Vaccineren tegen PIA (ook bekend als Ileitis) kan heel goed via het drinkwater, lange trog of brijvoer. Zowel bij biggen als bij vleesvarkens. Volgens Rutger Jansen is een groot voordeel van deze methodes van toedienen van het vaccin direct terecht komt waar het zijn werk moet doen: in de darm. “Het is de natuurlijke vaccinatieroute”.

De laatste jaren worden in Nederland steeds meer biggen gevaccineerd tegen Mycoplasma. Uit schattingen blijkt dat zo’n 80-90% van de Nederlandse biggen tegen Mycoplasma worden gevaccineerd. De redenen hiervoor zijn: de groeiende vraag vanuit de vleesvarkenshouder naar mycoplasma gevaccineerde biggen, verbeterde diagnostiek, de vermindering van antibioticagebruik en het kunnen mengen van verschillende biggen vaccins.

China zegt AVP onder controle te hebben, in België loopt het aantal besmette zwijnen nog steeds op. Volgens experts is het niet de vraag is of AVP naar Nederland komt, maar wanneer. Geen Nederlandse varkensboer die op AVP zit te wachten, de sector heeft immers al uitdagingen genoeg. Echter, het risico is er, dus dan kunt zich er maar beter op voorbereiden. Nu is er een app beschikbaar die daarbij gaat helpen.

Het moment waarop regelmatig de alarmbellen gaan rinkelen, is wanneer wordt vastgesteld dat de geleverde biggen niet vrij zijn van het PRRS-virus. Dat onderzoek volgt nogal eens na klachten bij een vleesvarkenshouder. Na het optellen van 1 en 1 is het alle hens aan dek: ‘Nu moet er wat gebeuren!’

Hoe je het ook went of keert, de Nederlandse varkenshouderij is de afgelopen 50 jaar vooral in staat gebleken om varkensziektes te verzamelen. Zoekende naar een steeds hogere efficiëntie lijken we vergeten dat wij het voor ziektekiemen op bedrijven wel heel gemakkelijk maken om zich te kunnen verspreiden. Een belangrijke stap naar een hogere diergezondheid zit ‘m in het beter organiseren van dierstromen, zodat er minder contact is met ziektekiemen. Gezonde varkens: het kan anders, het moet anders.

Ik zie de frons op het gezicht van de varkenshouder op het moment dat het gesprek richting ‘risicofactoren voor PRRS-infectie’ gaat. Beleefd worden de adviezen aangehoord. De praktijk is dat er maar weinig adviezen worden uitgevoerd. Snel weer over tot de ingebakken werkroutines van alledag. Het is de mens eigen: we hopen op een makkelijke oplossing die er niet is. En vanaf mórgen gaan we het anders doen. Zeggen we elke dag opnieuw.

In de varkenshouderij is er bijna altijd sprake van een complex van luchtweginfecties (PRDC), al dan niet in combinatie met suboptimale huisvesting en management. Een regelmatig voorkomende combinatie van infecties op Nederlandse bedrijven is die van PRRS én Influenza, waarbij de ziekteverschijnselen op onderdelen veel op elkaar lijken. Al te graag wijzen we één ziektekiem als schuldige aan, maar de waarheid is vaak ingewikkelder.

Rust en regelmaat regeren in de vleesvarkensstal bij Peter van Els in Elsendorp. Ook heeft hij gekozen voor extra zekerheid om de darmgezondheid optimaal te houden.

Als het plotseling uit de hand loopt met PIA, dan kost dat een vleesvarkenshouder vaak handenvol geld. Bovendien levert de darmaandoening extra werk en kopzorgen op. Om dat alles uit te sluiten vaccineert Peter van Els de 3.500 vleesvarkens structureel met Enterisol. Alweer twee jaar ervaart hij meer werkplezier en extra zekerheid

Recent onderzoek laat zien dat de darmziekte PIA een wegbereider is voor Salmonella. Door een PIA-infectie kan de Salmonella-bacterie zich naar hartenlust vermeerderen en dit levert – naast het negatieve effect voor het varken – ook risico’s voor de volksgezondheid op.

Het aantal geboren biggen blijft stijgen bij zeugenhouder Ronnie Morsink in Sint Isidorushoeve. In het kraamhok wil hij maximaal 14 biggen per zeug, maar hij ziet de inzet van pleegzeugen niet zitten. Morsink vond een oplossing in een vorm van groepszogen: tachtig biggen bij vier zeugen.

In Nederland wordt het therapeutisch gebruik van zinkoxide direct gestaakt. Volgens Rutger Jansen van Boehringer Ingelheim betekent dat in de praktijk opnieuw een middel minder in de aanpak van speendiarree. “Het vraagt van varkenshouders nog meer vakmanschap om samen met dierenarts en voervoorlichter problemen met E. coli voor te blijven.”

Uit recent Duits praktijkonderzoek blijkt dat het vaccineren van zeugen met Entericolix® de biggen langer beschermt en vooral diarreeproblemen in de tweede helft van de kraamstalperiode indamt.

Het is nog toekomstmuziek, misschien verre toekomstmuziek. Dat weet Jan Schuttert ook. Maar de varkenshandelaar is er van overtuigd dat Nederland op termijn vrij van PRRS kan zijn. “Het is ons met Aujeszky ook gelukt en het zou goed zijn voor de kostprijs en de afzetmogelijkheden van de biggen.”

Variëren met bijproducten. Dat is een groot voordeel van een brijvoerinstallatie. Zeker wanneer er zoveel varkens liggen als op de Drenthehoeve. Maar om het wisselende menu goed te kunnen verwerken, moet de darmgezondheid wel in orde zijn. Dankzij een vaccinatie tegen PIA is dat in Geesbrug het geval. 

Joris en Peter van Gompel kijken na een onverwachte PRRS-uitbraak, vorige zomer, verder dan hun eigen bedrijf. “Wij werken aan een Veterinaire Buienradar zodat we kunnen anticiperen op wat er bij bedrijven in de buurt gebeurt.” Een aanpak die ook helpt bij het vergroten van het maatschappelijk draagvlak, verwachten de broers. 

Het aantal zeugenbedrijven dat de biggen tegen PRRS vaccineert, is in een jaar gestegen van 14% naar 19%. Dat blijkt uit de jaarlijkse Hokdierscanner van marktonderzoeker Agridirect. Hiervoor zijn medio 2015 ruim 500 varkensbedrijven met meer dan 300 fokzeugen ondervraagd over biggenvaccinatie.

Een acute PRRS-uitbraak op zijn bedrijf, bracht Marco Oostenbrink uit Rheezerveen (OV) er in de zomer van vorig jaar toe om als een van de eerste Nederlandse bedrijven de nieuwe PRRS-vaccins van Boehringer Ingelheim te gebruiken. “Na een dik half jaar is alles eindelijk weer op orde.”

Frans en Koen ter Haar verhandelen met hun vee- en varkenshandel vanuit Reutum (OV.) biggen, vleesvarkens en slachtzeugen. De verdeling van de handel tussen Nederland en Duitsland is ongeveer fifty-fifty.

Het vaccineren van de biggen tegen Circo, Mycoplasma én PIA brengt zeugenhouder Bertus Radstaak uit Ruurlo meer dan hij verwachtte. “Niet alleen de vleesvarkenshouders die mijn biggen krijgen zijn blij, ik zie zelf in de biggenstal ook duidelijk de effecten.”