Gouden Regel 5: Verplaats geen zieke biggen
Uit eigen onderzoek op 55 vermeerderingsbedrijven in Nederland met behulp van de COMBAT-vragenlijst blijkt dat op ruim 60% van de bedrijven biggen die ziek zijn of ziek zijn geweest, worden gemengd met biggen uit andere tomen. Op 55% van de bedrijven worden de kleinste biggen bij het spenen teruggelegd naar een volgende, jongere weekgroep. Op ruim 75% van de bedrijven wordt er per afdeling niet All-in All-out gewerkt en gaan er biggen terug naar de volgende batch.
Tegen beter weten in?
Vrijwel iedereen beseft zich dat er gezondheidsrisico’s kleven aan het terugleggen van biggen. De mate van terugleggen is heel makkelijk zichtbaar te maken. Maar het valt op dat zelfs op gesloten varkensbedrijven, er meestal negatief wordt gereageerd op de suggestie om per geboortegroep (batch) een andere kleur oorblik te gebruiken. Bij doorvragen blijkt vaak dat men simpelweg bang is voor wat ze dan denken te gaan zien…
De risico’s zijn vaak groter dan wat men zoal denkt. Zieke biggen hebben niet alleen een aangetast immuunsysteem en allerlei secundaire infecties, maar op PRRS-positieve bedrijven is er ook nog een verhoogde kans dat deze biggen PRRS-virus bij zich hebben, met het gevaar van spreiding naar andere biggen.
Onderzoek gevolgen
Onderzoek uit Ierland maakt duidelijk wat de gevolgen kunnen zijn van het terugleggen van biggen naar een volgende weekgroep (batch), zelfs op het PRRS-negatieve bedrijf in dit onderzoek. Daarvoor werden ruim 1000 biggen van dezelfde batch tot aan slacht gevolgd. Het bedrijf met 1500 zeugen was positief voor Mycoplasma hyopneumoniae en voor griep en naar eigen verklaring strikt met All-in All-out beleid. Alle varkens werden geslacht op 24 weken leeftijd en vervolgens ingedeeld in 3 groepen.
De dieren in groep 1 waren tot slacht nooit teruggelegd, de dieren in groep 2 waren onderweg 1 week teruggelegd en de dieren in groep 3 waren meer dan 1 week teruggelegd. Groep 3 betrof 11% van de varkens van die batch. Er werden duidelijke verschillen tussen de groepen waargenomen. Zo hadden de dieren in groep 3 significant minder kilo’s geslachtgewicht (-12%) dan in groep 1 en scoorden ze significant hoger dan groep 1 op kreupelheid, pleuritis, hartafwijkingen en hartzakontsteking. Varkens uit groep 2 scoorden significant hoger op kreupelheid en pleuritis dan groep 1.
De verliezen voor groep 3 werden berekend op € 6,70 per varken.
De conclusie was dan ook dat het ‘vertragen’ van varkens van de normale dierstroom negatieve gevolgen had voor de gezondheid en voor de productieresultaten. Om de schade te voorkomen was het advies om alle dieren in een batch bij elkaar te houden en pas op slachtleeftijd te lichte dieren terug te leggen.
Verplaatsen en mengen
Vanzelfsprekend gelden de risico’s voor ziekteoverdracht door biggen tussen de batches ook voor het verplaatsen en mengen van biggen binnen een batch, wat op 75% van de bedrijven gebeurt (COMBAT vragenlijst) zoals het verzamelen van ‘kleintjes’ bij een pleegzeug. Dit zijn risicovolle tomen en deze horen bij het spenen niet gemengd te worden met gezonde biggen van dezelfde batch. De risicobiggen horen al helemaal niet teruggelegd te worden naar een volgende batch. Het is verstandiger om risicovolle tomen bij elkaar te houden en apart te kanaliseren.
Helaas zijn veel bedrijven op dit moment niet ingericht om in de speenbiggenstal ook kleine biggen op te kunnen vangen. Meestal wordt er daarom gekozen voor het terugleggen van biggen bij een pleegzeug in de volgende batch. Of dat een verstandige keuze is mag men met de eigen dierenarts bespreken. Indien gewenst kunt u daar ook een dierenarts van Boehringer Ingelheim bij uitnodigen.
Stalbestendige poster
Om deze regels allemaal te kunnen onthouden en er scherp op te blijven heeft Boehringer Ingelheim een stalbestendige, op humoristische wijze geïllustreerde 10 Gouden Regels poster ontwikkelt. Deze poster op A1-formaat is voor varkenshouders hier gratis aan te vragen. Iedereen een PRRS-vrije big!
Heeft u onze eerdere artikelen in deze Gouden Regel serie ook al gelezen?
- Minimaliseer overleggen van biggen tijdens de zoogperiode
- Leg biggen over tussen 24-48 uur na geboorte
- Behandel biggen vanuit het hok
- Gebruik per toom een nieuwe naald
Geraadpleegde bronnen:
- Calderón Díaz et al. Porcine Health Management (2017) 3:13
- COMBAT vragenlijst, PRRS risico-inventarisatielijst voor varkensbedrijven www.5stp.com
- Rathkjen and Dall Acta Vet Scand (2017) 59:4 DOI 10.1186/s13028-016-0270-z
Tekst: Martijn Steenaert, varkensdierenarts bij Boehringer Ingelheim
